Parooljournalist Anthony Verhulst speelt volgens eigen zeggen al zo’n 25 jaar mahjong. Hoogste tijd oor hem om Het Spel van Duizend Wonderen eens te onderwerpen aan een Speltest. Hij doet dat in de krant van 27 oktober 1982. ‘Mah Jongg is een spel dat geen jaren maar generaties meegaat.’
Het Parool woensdag 27 oktober 1982.
De oude Chinezen wisten
het wel bij het spel
Op niet-ingewijden maakt Mah Jongg de indruk van een Chinees raadsel. Dit klassieke volksspel met zijn 144 kleurige stenen en uitgebreide spelregels lijkt op het eerste gezicht zeer moeilijk en mysterieus. Het heeft echter zin om tòch door te zetten, of om de hulp in te roepen van iemand die het spel beheerst. Want Mah Jongg is een zeer uniek spel dat geen jaren maar generaties meegaat. Ik denk dat ik het zelf al een kwart eeuw speel: natuurlijk niet dagelijks, maar toch wel verscheidene keren per jaar.
Mah Jongg is in principe bestemd voor vier personen en leent zich om zowel een uur te spelen als een hele avond.
Combinaties maken
Het principe van Mah Jongg is on zo snel moeglijk een winnende en liefst ook profijtelijke combinatie van veertien stenen te vormen. De combinaties bestaan meestal uit vier sets van drie bij elkaar passende stenen en twee gelijke stenen. Een set van drie kun je vormen door drie opeenvolgende nummers of door drie gelijke.
Die getallenstenen komen in drie series voor: bamboe, teken en kring. Elk van die series gaat tot negen, en van ieder getal zijn vier stenen in het spel. Behalve bamboe 1 bestaat dus ook teken 1 en kring 1, alle in viervoud. Evenzo zijn de vier winden aanwezig, alsmede drie draken (rood, groen en wit of blauw). Met drie gelijke winden of draken kun je eveneens combinaties vormen.
Chinese muur
Het spel begint met het bouwen van een muur, of beter gezegd: vier muren die tegen elkaar geschoven worden totdat een carré ontstaat. De stenen liggen twee hoog op elkaar met de beeldzijde naar beneden. Met dobbelstenen wordt bepaald wie deelt en waar de muur geopend wordt. Iedereen ontvangt daarna zijn stenen. Deze worden vervolgens op of tegen een lat geplaatst, onbespiedbaar voor anderen. Vervolgens gooien de spelers om beurten een steen weg – beeld naar boven – en pakken een nieuwe van de muur. Weggegooide stenen kunnen door anderen worden gebruikt voor het maken van een combinatie. Daar zijn speciale regels voor.
Diverse uitvoeringen
Je kunt Mah Jongg heel simpel spelen door alle series met elkaar te combineren. Maar dat is niet echt leuk. De kunst is om je in één kleur te specialiseren door bijvoorbeeld alleen kringen te sparen. Dat brengt trouwens ook meer fiches in de la, want bij Mah Jongg geldt een uitgekiend honoreringssysteem dat op tal van manieren extra punten en zelfs verveelvoudigingen van punten toekent.
Misschien wordt hierdoor de indruk gevetsigd dat men voortdurend zit te rekenen, maar dat is perse niet het geval. De factor geluk speelt bij dit spel de hoofdrol en de voornaamste vaardigheid bestaat uit het beheersen van de spelregels.
Visueel aantrekkelijk
Met zijn afbeeldingen, symbolen en Chinese karaktertekens is Mah Jongg ook visueel hoogst aantrekkelijk. Het spel kent diverse uitvoeringen voor diverse prijzen. De goedkoopste uitvoeringen komen op dertig tot vijftig gulden bij de betere spellen- en speelgoedzaken, alsmede bij Chinese snuisterijenwinkels. Daarenboven bestaan luxueuze uitvoeringen, zoals de gefotografeerde van Schmidt (05700-23140). Die kost inclusief chic koffertje f 125.
ANTHONY VERHULST – PAROOLFOTO FRANS NIEUWENBURG
Met dank aan Adri van Geffen, Rotterdam.
