2007

Een EK in Kopenhagen, een WK in China, een jubileum in IJsselstein. De regionale pers heeft het druk.

In de bus van Enschede naar Varsseveld ontmoetten twee mahjongers elkaar voor het eerst. Nu gaan ze alle twee naar het Europese kampioenschap in Kopenhagen. Dagblad Tubantia zocht  op 20 juni 2007 het tweetal op.

Enschedeërs doen mee aan
EK Mahjong, maar maken weinig kans

door Bert Janssen
ENSCHEDE Ze kwamen elkaar tegen, in de bus naar Varsseveld, Paul Deege (60), psycholoog bij Mediant en Gertjan Davies (31), software programmeur.“Ik dacht gelijk: Hij gaat ook naar het mahjong-toernooi”, schetst de oudste over het spel dat in de verte aan rummikub doet denken. Zijn eerste indruk klopte . “Klaverjassen is hier volksport, mahjong is dat in China”, stelt de jongere. De  wereld van kletterende steentjes, vol Aziatische karakters, combinaties als pung, kong en chow, de Chinese muur, de dooie hand die dreigt.

Vanaf vrijdag doen de Enschedeërs, op eigen kosten mee aan het Europese kampioenschap in Kopenhagen. Niet dat ze bijster veel kans maken op de hoofdprijs in Denemarken – de beker en eeuwige roem. “Dit is een open EK, ook voor spelers uit China en Japan. Daar heb je professionals die van mahjong leven. Door om geld te spelen en les te geven.” Ze noemen zich spelletjesgek. De kick. van dit bordspel? Paul: “Je krijgt een handvol stenen waar je niks van lijkt te kunnen maken. Spannend, of je die steen trekt die je nodig hebt om uit te kunnen.”

Richting denksport

Gertjan: “De nieuwe variant die wij spelen, uit China, benadert denksport. Je kunt je kansen afwegen; aanvallend of verdedigend spelen:’ Hij is defensief ingesteld.
Mahjong, een apart wereldje. Aan dit EK, drie dagen, doen 128 spelers mee; 22 uit ons land. “We kennen alle Nederlanders”, zegt Paul, die alleen ‘Iive’ speelt; met zijn vieren om tafel.. Gertjan klettert ook virtueel. “Internet is ideaal om te­genstanders te vinden.”
Ze zien mahjong, na een hype in de jaren twintig, langzaam aan populariteit winnen. Zo wild als in Hongkong; waar keihard om knikkers wordt gespeeld, zal het niet worden,ook al houdt Holland Casino twee keer per jaar Chinese avonden met mahjong. “Maar her en der  zie ie wel clubjes ontstaan.” Of het .lastig is? Paul en Genjan spreken uit één mond: binnen een avond is het te leren. Ze kijken elkaar aan; blik van herkenning. Net  als toen, in de bus naar Varsseveld.

Tot verbazing van het Haarlems Dagblad van 26 september 2007 telt Bennebroek twee inwoners die meedoen aan het Wereldkampioenschap Mahjong in China. Een verslaggever en een fotograaf rukten uit om het tweetal uit te horen.

Je bent prettig gestoord om voor een
spelletje de halve wereld over te reizen

BENNEBROEK – Tijdenlang was het een verboden spel in China, omdat er grote bedragen mee vergokt werden. Maar nu maakt China schoon schip met wat zij het eerste ‘officiële wereldkampioenschap Mahjong’ noemt – zonder gokelement, maar in werkelijkheid werd dit al in 2002 in Japan gespeeld en gewonnen door de Japanse Mai Hatsune. Toen deden slechts vier Nederlanders mee, nu dertien.

Uit Bennebroek worden Wil Meijer-Kal met man- en broerlief plus tien andere Nederlanders afgevaardigd van 1 tot 5 november. “Ceremonieel zal het een spektakel worden”, vertelt Wil enthou­siast, “Want van de vijf dagen worden er slechts drie gespeeld”. Wil zag al heel wat van Europa door Mahjongtoernooien. Met het bezoek aan Chengdu zet ze voor het eerst voet in China ­natuurlijk plakken zé er een weekje vakantie aan vast. “Je moet toch wel prettig gestoord zijn om voor een spelletje de halve wereld over te reizen”, verklaart Wil nader, • “Maar het is zo’n heerlijk spel. Even je gedachten helemaal op iets anders zetten, het is ontspannend en creatief”, legt ze in geuren en kleuren uit. “Ik speel het eigenlijk al vanaf mijn zesde en in mijn familie strijden we om de hoofdprijs: een draak in een rood kistje die binnen de familie moet blijven” .

Chinese muur

Ook buren en inmiddels tientallen cursisten via Casca heeft Wil warm gekregen voor het spel met de ‘Chinese muur’. “Je bent steeds bezig combinaties te bedenken. Ieder trekt 13 stenen. Wie een mooie combinatie van 14 stenen kan maken gaat uit met een ‘Mahjong’.” Heel frappant vindt Wil het, dat het spel sommige mensen zo aangrijpt. “Men vertelt mij soms dat ze helemaal geen spelletjesmensen zijn, maar aan Mahjong verslingerd raken”.

Niet schoppen!

Nederland is bijzonder goed vertegenwoordigd op het bijna Olympisch aandoende toer­nooi. Er zijn 13 spelers uit ons – kikkerlandje terwijl er van heel Europa slechts 53 zijn. Het merendeel der spelers komt uit Japan, Hong Kong en China zelf natuurlijk. “Of we gaan winnen?” lacht Wil, “Nou, daar komen we eigenlijk niet voor. Meer voor de sportiviteit, je horizon verbreden, nieuwe cul­turen en mensen ontmoeten”. Mahjong wordt grotendeels be­paald door het geluk van de stenen. “Maar toch zie je vaak dezelfde mensen winnen dus er is wel tactiek en concentratie bij nodig. Je speelt met z’n vieren maar ieder voor zich. Dus geen schoppen onder de tafel om te seinen naar een partner”!

In Nederland groeit het aantal Mahjongclubs dat zich aansluit bij de Nederlandse Mahjongbond gestaag. Er zijn er inmiddels 15 met daarnaast nog talloze officieuze clubs. Wil Meijer geeft diverse cursussen en workshops bij Casca met de Nederlandse regels en Chinese Official Rules.

De Weekkrant uit het gebied rond IJsselstein / Lopik wijdt op 26 september een sympathiek artikel over het tienjarig bestaan van mahjongclub De Oase. Een fraaie foto siert het artikel.

We vergeten de koffie

IJSSELSTEIN – Mahjongclub De Oase groeide in 10 jaar tijd uit tot meer dan een ‘clubje fervente spelers’ van het mahjongspel. Er ontstonden contacten en vriendschappen, er wordt samen gegeten -vooral Indisch-Chinese maaltijden naar eigen recept- en er worden uitstapjes en vakanties georganiseerd.

Het mahjongspel- de basis van alle spelen – ontstond vijfduizend jaar geleden in China. Het werd alleen in keizerlijke kringen gespeeld, in de Middeleeuwen ook door de hogere kringen en veel later door het volk. In 1910 waaide het spel over naar Amerika en in 1928 raakte het spel. in Europa bekend.Fotoalbums, lees- en spelboeken, plakboeken. en mahjongspelen in allerlei uitvoeringen komen op tafel als Dewi Satriasaputra, Elza Ko en Eugenie Teunissen over hun passie vertellen. “Ik kwam Elza in 1997 tegen op een allochtonenbijeenkomst van de SWOIJ”, vertelt Dewi. “Ik wilde iets organiseren om de Antilliaanse, Indische, en Surinaamse culturen bij elkaar te brengen. Mahjong leek me heel geschikt, maar ik kende de spelregels niet. Elza wel.”
Maar: “Ik kende de puntentelling niet”, lacht Elza, die jarenlang haar man begeleidde die een ervaren speler was.

Toeval helpt

Bij toeval ontmoette Dewi bibliothecaresse Marlies Peters. “Zij bleek het spel al jaren te spelen, gaf ons een aantal lessen en de rest is jarenlange ervaring”. Dewi en Elza kenden het spel vanuit hun Indonesische tijd, voordat ze begin jaren ’70 naar Nederland verhuisden. “Van oorsprong is mahjong een gokspel, dat mocht ik van mijn vader niet spelen”, lacht Elza. “Daarom ging ik alleen maar kijken. Niet gaat het om de telling en de gezelligheid, niet om geld.”

Mahjong is een serieus spel. “Vooral de tellingen”, weet Eugenie. Ze speelde al sinds haar jeugd en werd in 2001 lid. “Naast  de Nederlandse telling is er ook een Chinese telling, die bij toernooien wordt gebruikt. Dat was een hele omschakeling voor ons in 2005, maar nu doen we ook mee aan toernooien. We hebben contact met andere mahjongverenigingen en heb­ben verschillende prijzen gewonnen.” Boeiend aan bet spel, waar het drietal wekelijks gemiddeld 10 uur mee doorbrengt: “De vele combinaties. Je hoeft niet veel te onthouden, maar je hebt inzicht nodig. Soms zijn .we zo ge­concentreerd dat we de koffie vergeten.”

Contact

De Mahjongclub in De Oase werd opgericht op 1 september 1997 op initiatief van Dewi Satriasaputra en Elza Ko. Doelstelling was niet alleen om het Mahjongspel in Nederland – en vooral IJsselstein- te promoten, maar ook allochtone oudere inwoners met elkaar in contact te brengen, om zo respect, beter begrip en het leefklimaat tussen de verschillende bevolkingsgroepen te vergroten. ‘De club is toegankelijk voor elke man of vrouw, kiest geen partij op levensbeschouwelijk gebied en onthoudt zich van partijpolitiek’, staat er plechtig in de doelstellingen geschreven. Wat begon met 7 leden is in haar tweede lustrumjaar nu een hechte Mahjongclub met 20 leden.