Mahjongen met Oud en Nieuw. Mahjong lijkt op denksport. Geen plaats meer voor Chinezen. Levenswerk van zilver. Mahjong ontkiemt in Alphen. Zo gezellig in Bussum. Oudste speler is 90 jaar.

De Stentor van 2 januari 2009 ontdekt vier winterharde kampeerders die zich ’s avonds verwarmen met een spelletje mahjong.

Op de camping spelen we ’s avonds altijd mahjong

Het is een traditie geworden: oud en nieuw vieren in alle rust op het terrein in De Dellen. Elk jaar staan er caravans. Vier deze keer; minder dan anders. Alleen de die-hards houden vol. En klagen nergens over.

 

EPE – Koud in de caravan? Welnee. Bert en Martje Severijn en Boy en Jetty Weide hoor je er niet over. Binnen is het heerlijk warm. Kachel aan, kaarsje aan, spelletje doen, glaasje erbij. En zo omringd door natuur het nieuwe jaar in.

In de caravan van de Severijns uit Schagen is het behaaglijk en branden de kaarsen. “We doen dit elk jaar, de laatste jaren altijd hier in De Dellen. Dit is ons favoriete terrein. Dit vind je bijna nergens meer. Zo midden in de natuur, met een minimum aan voorzieningen?”

Vorst

De vorst is geen beletsel. “We hebben wel erger meegemaakt. In de Achterhoek een keer min twintig.” De caravan is bescheiden, maar degelijk en uitgerust met niet meer dan nodig is, waaronder een kachel die de kleine ruimte lekker warm houdt. “Alleen het water in de tank zou bevriezen. We moeten dus steeds kleine hoeveelheden water halen bij de pomp op het terrein. Nee, die bevriest niet.”

“We hebben eigenlijk altijd wel iets van sneeuw of vorst”, herinnert Boy Weide uit Beemster zich de voorgaande jaren. “We staan de hele week hier. Al vele jaren. Zijn we meteen thuis van al dat nieuwjaarsgedoe af. En het is ook heel gezellig, zo met onze vrienden. We buurten veel bij elkaar. Om vijf uur, als het donker is, heffen we het glas. We eten bij elkaar en ’s avonds spelen we spelletjes. Nou ja, eigenlijk altijd mahjong.”

Wandelen

“Ook altijd wandelen, een boodschapje doen en we nemen ons ook altijd voor iets cultureels te doen. Al komt het daar niet altijd van”, bekent Martje Severijn.Om twaalf uur is er een glaasje genoten op het nieuwe jaar. Geen vuurpijlen. Geen geknal. Alleen in de verte.

Dagblad Tubantia laat op 15 januari 2009 zijn lezers kennis maken met de Enschedeër Gertjan Davies, een fervent en succesvol mahjongspeler.

Mahjongspeler is een spelletjesliefhebber

Een spelletjesfreak kun je hem wel noemen. Gertjan Davies (33) is gek op spelletjes als Go, de Kolonisten van Catan en Antike. Ook als het meer in de buurt komt van de denksporten staat de Enschedeër zijn mannetje. Niet dat Davies zijn grootste liefhebberij, mahjong, als een denksport ziet, maar het heeft er wel iets van weg, vindt Davies.

Tactiek

“Het benadert wel een denksport. Maar je maakt keuzes op basis van onvolledige informatie”, zegt de programmeur van beroep. “Als je elke week een toernooi speelt, dan eindigen toch vaak dezelfde mensen bovenaan. Geluk is zeker een factor bij mahjong, maar de mensen bespelen wel de kansen. Tactiek speelt ook een belangrijke rol.”

Volgens Davies is mahjong nog het best te vergelijken met pokeren, maar dan in een mix met jokeren en rummikub. Dat de Enschedeër het aardig kan blijkt uit het feit dat hij regerend Nederlands kampioen is in twee varianten: in de Nederlandse Toernooi Regels (NTR) en in de Japanse riichi. Ook in de derde variant, Mahjong Competitie Regels (MCR), is Davies succesvol, want onlangs kwalificeerde hij zich in Amsterdam voor het Nederlands team dat in juli in Oostenrijk meedoet aan het EK Mahjong.

Kwalificatie

Amsterdam was het vierde toernooi waar de Enschedeër aan meedeed. Na de andere toernooien in Almere, Nijmegen en IJsselstein stond Davies als zesde geklasseerd. “In Amsterdam ging het niet zo denderend. Ik bereik meestal wel het bovenste kwart, en nu ook, maar meer zat er niet in. Ik werd twintigste van de 72 deelnemers, maar dat was wel genoeg voor kwalificatie.”

In totaal waren er zestien plekken beschikbaar voor het Nederlands team dat naar het EK gaat. Davies plaatste zich uiteindelijk als negende. Het EK in Oostenrijk wordt Davies’ derde titelstrijd. “Ik heb twee keer eerder meegedaan aan het EK. De eerste mocht ik na loting meedoen en de vorige keer ging ik als derde Nederlander. De eerste keer eindigde ik als achttiende, de laatste keer werd ik twintigste. Mijn doel is om bij het bovenste kwart te komen. Dat is ook in de toernooien altijd mijn streven.

Tegenstanders

Waar de voornaamste tegenstanders vandaan komen? Italië en Frankrijk hebben veel goede spelers, maar ook Denemarken heeft een paar hele goeie. De huidige kampioen is ook een Deen: Wendel Jakobsen”, vertelt Davies. Hij speelt ruim vijf jaar mahjong speelt bij de Rode Draak Twente. De club speelt afwisselend bij De Zon in Enschede en in De Tempel in Hengelo. “Je hebt zo’n tien grote clubs in Nederland die één of twee keer per jaar een toernooi organiseren. Er zit wel wat groei in mahjong, maar je ziet toch vaak dezelfde gezichten. Mahjong is een stuk kleinschaliger dan pokeren. Er valt ook niet veel in te verdienen. Als er om geld wordt gespeeld, dan zijn het meestal Aziatische spelers.”

Een pand waar meldt de ontruiming van een pand waar driftig mahjong gespeeld werd, wordt ontruimd, bericht De Gelderlander op 27 januari 2009.

Laatste dag voor SWOA-steunpunt

door Piet Venhuizen.
ARNHEM – Tafels en stoelen staan op straat, ertussen Turkse belangstellenden voor deze spulletjes. Het is vandaag uitverkoop van de inventaris bij het steunpunt van de Stichting Welzijn Ouderen Arnhem (SWOA) aan de Sonsbeeksingel. Want het steunpunt gaat dicht.

Tijdens de begrotingsvergadering eind vorig jaar legde de gemeenteraad het Arnhemse welzijnswerk een structurele bezuiniging op van zes ton. SWOA, Rijnstad, IrisZorg, vrouwenopvang Hera en de Stichting Peuterspeelzalen Arnhem moeten ervoor opdraaien. Eigenlijk valt zes ton nog mee: eerst had het anderhalf miljoen moeten zijn.

Gevolg is wel dat de SWOA twee steunpunten moest sluiten: het Sint Peters Gasthuis in ’t Broek is al dicht en aan het veertigjarige bestaan van het steunpunt op de Sonsbeeksingel, het oudste van Arnhem, komt deze week een einde. “Heel jammer”, zegt Nurdan Fidan, die het steunpunt elke week twee keer bezocht om andere Turkse vrouwen te treffen. Zij worden nu verondersteld om elkaar te ontmoeten in de Oude Doelen in de binnenstad. Maar of dat ervan komt?

Chinezen

“De wijkgerichte activiteiten als kaarten en koffiedrinken worden voortgezet in het wijkcentrum aan de Rappardstraat”, vertelt Sandra Roos, die tot voor kort de scepter zwaaide in het steunpunt. “De niet wijkgebonden groepen die hier kwamen hebben een plekje gekregen bij een van de nog resterende dertien steunpunten van de SWOA in de stad. Alleen de grote Chinese groep heeft nog geen plek. Die mensen komen uit het hele land hierheen om mahjong te spelen. Er wordt nog voor ze gezocht.”

Roos benadrukt dat de spreekuren van de ouderenwerkers blijven bestaan. Die vinden nu op woensdag- en vrijdagochtend plaats in het wijkcentrum op de Rappardstraat.” Het enige wat nu nog rest van het steunpunt is wat huisraad. Wat er met het pand gaat gebeuren, is nog niet bekend. Duidelijk is dat het in slechte staat verkeert.

Aandacht in AD van 7 februari 2009 voor Janny Adelaar, die werkt aan een mahjongspel van puur zilver.

Het duurste mahjongspel ter wereld

door Peter van Eijk
SCHOONHOVEN – Ze zit er ontspannen bij, dus zou je niet zeggen dat Janny Adelaar druk bezig is met haar levenswerk. Toch is het zo. De Schoonhovense goud- en zilversmid heeft zichzelf een enorme opdracht gegeven, die bijna twee jaar in beslag neemt. Ze maakt het eerste in massief zilver uitgevoerde mahjong-spel ter wereld.

Liefhebbers uit de hele wereld volgen haar vorderingen. In haar atelier hangt een kalender waarop ze nauwkeurig bijhoudt wat ze per week moet maken. Want in augustus volgend jaar moet het spel af zijn. Dan worden namelijk in Utrecht de wereldkampioenschappen mahjong gehouden en daar wil Janny haar spel presenteren. Het is natuurlijk slordig als ze dan nog niet klaar is. Het spel moet ook nog mooi verpakt worden. ,,In een schitterende, met de hand gemaakte, houten kist. Het hele plaatje moet er perfect uitzien,” zegt ze.

Zware klus

Het is een zware klus, letterlijk en figuurlijk. Het mahjong-spel telt namelijk liefst 144 stenen, 88 fiches, vier schijven die de windrichtingen aangeven en twee dobbelstenen. Als het klaar is, weegt het spel 9 tot 10 kilo. ,,Door een vriendin ben ik helemaal enthousiast geworden van mahjong. Ik speel het nu drie jaar en ik doe zelfs aan toernooien mee, hoewel ik geen topspeler ben,” zegt ze.

Mahjong wordt in met name China al honderden jaren gespeeld. In Nederland is het spel de laatste jaren snel populairder geworden. In 2004 werd zelfs een officiële bond opgericht, waarbij ongeveer 300 spelers zijn aangesloten. Hoewel ze haar diploma al jaren geleden haalde, is Janny Adelaar pas sinds een jaar officieel bezig met het maken van sieraden.

,,Voor die tijd deed ik het vooral uit hobby. Sinds een jaar werk ik samen met een vriendin. Ik wilde iets maken waarmee ik me kon presenteren en ik dacht meteen aan een mahjong-spel. Je kunt een bestaand spel laten verzilveren, maar dat is niet echt. Als je het doet, moet je het goed doen.” En dus stak Janny een flink deel van haar spaargeld in zilver. Elke steen vertegenwoordigt een waarde van 250 euro.

Tijdrovend

Tijdrovend is de klus ook, want elk stuk vraagt acht uur werk. ,,Van een siliconenmodel giet ik wasmodellen die ik graveer. Daarna laat ik het stuk in zilver gieten, waarna ik het nog eens graveer. Ten slotte wordt elk stuk drie keer gelakt.” Uiteraard krijgt elk onderdeel keur- en jaarstempels. ,,Kijk, dat vind ik nou leuk: als iemand over 200 jaar met dit spel bij het programma Tussen Kunst en Kitsch komt, kan een deskundige meteen zien wie het heeft gemaakt, waar en wanneer.”

Op diverse internetsites staan foto’s van haar werk. Er is ook een filmpje gemaakt, dat binnenkort op YouTube is te zien. ,,Een filmpje van tien minuten dat door iemand van het blad Mahjong News is gemaakt, waarin het hele proces is te zien.” Liefhebbers voor foto’s en film zijn er genoeg, want mahjong is het meest gespeelde spel ter wereld. Dat ligt niet aan ons, westerlingen, maar aan de Chinezen die met miljoenen tegelijk mahjongen.

Dubai

Daarom denkt Janny Adelaar dat ze haar levenswerk wel aan een gefortuneerde liefhebber kan verkopen. ,,35.000 tot 40.000 euro wil ik er toch wel voor hebben. Dan tel ik niet eens àlle uren die ik erin stop. Er moet toch iemand uit, pakweg, Dubai zijn die het spel wil hebben.” En als zich geen koper meldt, is het ook goed, vindt Janny. ,,Dan hou ik het gewoon zelf. Het is hoe dan ook waardevast.” Aan de andere kant is het ook mogelijk dat zich meer kopers melden. ,,Ja, in dat geval zou ik nog zo’n spel moeten maken. Hoewel, dat is dan niet zo exclusief meer. Maar misschien maak ik nog wel eens een ander spel.”

Het mahjongspel van Janny Adelaar is niet om alleen maar om naar te kijken. ,,Je kunt er echt mee spelen. Het is natuurlijk kwetsbaar omdat zilver zacht is, maar het kan wel. En dat ga ik dus ook doen. Voor ik het verkoop ga ik er één keer mee spelen. Dat móet gewoon.”

Het AD van 16 maart 2009 meldt een nieuwe groep ‘afgestudeerden’ in het edele mahjongspel, ditmaal in Alphen aan den Rijn.

Cursisten mahjong ‘studeren af’ aan Volksuniversiteit

ALPHEN – Onder toeziend oog van expert Jelte Rep zijn twaalf Alphenaren deze week geslaagd voor een cursus mahjong. Opmerkelijk is dat zij de lessen hebben gevolgd aan de Volksuniversiteit. Het spel is mateloos populair in Azië: bijna elke volwassen Chinees, Japanner of Koreaan speelt wel eens mahjong.

In de westerse wereld wint het gezelschapsspel aan populariteit. Zo kent Nederland sinds 2004 een heuse Nederlandse Mahjong Bond, die betrokken is bij de organisatie van toernooien. Bij het spel gaat het om het maken van combinaties met stenen die voorzien zijn van fraaie afbeeldingen.Het is een lastig spel en tegelijkertijd verslavend, volgens kenners. mahjong wordt ook wel het spel van de tienduizend mogelijkheden genoemd.

Nieuwe mahjongclub

Mogelijk krijgt de training in Alphen een vervolg, want de Volksuniversiteit roept geïnteresseerden op zich aan te melden. Mensen kunnen zich ook aansluiten bij de mahjongclub, die de ‘afgestudeerden’ beginnen.

De Soester Courant is er jaarlijks bij als teams uit Hilversum en Soest elkaar ontmoeten aan de mahjongtafel. 27 agustus2009.

Mahjong voor gevorderden

De Soester Blauwe Manen, bestaande uit Hildegund Gout, Ali van den Berg, Els Kooistra en Wilma van Weijen ontvingen hun opponenten zaterdag waar het, behalve het weer, ook een verhitte eindstrijd werd.

Om 11:00 uur werden de tafels al in gereedheid gebracht, waarna er om 17:30 uur het laatste spel werd afgeblazen. De Soesters waren echter niet opgewassen tegen de Hilversumse equipe (met Bram en Olga van Erkel, Ria Rep en Jelte Rep). Ze verloren met 11570 punten, een kleine 3000 punten minder dan hun tegenstander.

In het individuele klassement ging de trofee voor de derde keer op rij naar Olga van Erkel. Ondanks een matige start, sloeg ze op precies het juiste moment toe. Op de hielen gezeten door Wilma van Weijen, presteerde Van Erkel het met 12.420 punten de tegenstanders van zich af te slaan.

Mensen die belangstelling hebben in het mahjongspel kunnen contact opnemen met A. van de Berg, 035-60.13.150.

Het HAH-blad HetGooiseLeven van 9 september 2009 brengt een uitvoerig verslag over een spontaan ontstane mahjongclub in Bussum. De gezelligheid staat voorop.

Meid, we hebben het zo gezellig!

BUSSUM – Cirkels, bloemen, draken, winden, bamboes… Wie mahjong speelt, kent de termen. En dit oeroude fascinerende Chinese spel schijnt, zo luidt de waarschuwing van kenners, nogal verslavend te zijn. Daar kunnen de leden van de mahjongclub van de sympathieke Annalou Mantz over meepraten. In De Palmpit komen ze elke vrijdag bijeen om te mahjongen. De ene tafel bloedserieus en humorloos, de ander gewoon gezellig, en in het hoekje? Tja, daar is het dolle pret. hoewel er echt wel serieus wordt gespeeld en de drie dames en hun ‘mahjongverkering’ Herbert elkaar flink in de gaten houden.

Nog steeds jong

“Meid, we hebben het zo gezellig. We kijken er elke week naar uit”, vertelt Annie (71) stralend. “En als iemand wat raars doet, dan meppen we elkaar, want we houden van elkaar”, vult de even oude Marjo lachend aan. Wie bang is om oud te worden, doet er goed aan Annie, Marjo en de 75-jarige Elly eens te bezoeken. De dames zijn dan wel op leeftijd, maar zien er fantastisch uit, hebben ongelooflijk veel lol met elkaar en staan midden in het leven. Plezier houdt je jong, daarvan is dit kleurrijke en energieke drietal het levende bewijs.

De grote naam achter de mahjongclub in De Palmpit is Annalou Mantz, die zelf helemaal in de ban raakte van het Chinese gezelschapsspel, eigenlijk door louter toeval. Annalou is namelijk dol op spelletjes, in tegenstelling tot haar man. Toch besloten ze op zoek te gaan naar een spel dat ze allebei leuk vonden. Toen hun ogen vielen op een mooie houten doos met prachtige Italiaanse mahjongstenen, sloeg de vonk eigenlijk al over. Tot ze tot de ontdekking kwamen dat het spel niet met zijn tweetjes gespeeld kán worden.

Nog twee spelers nodig

“We moesten dus op zoek naar een of twee extra spelers”, vertelt Annalou. En die had ze niet zo een-twee-drie gevonden. Uiteindelijk bleek een van haar gitaarleerlingen, een 70-jarige vrouw, mahjong te kennen. Niet veel later – nadat Annalou met haar harp had optreden in De Heul – ontstond bij haar het plan om het groepje uit te breiden. Want de animo bleek best aardig. En zie hier: de vrijdagmiddagclub in De Palmpit was geboren. Nu wil Annalou jongere spelers aan zich binden. Op de maandagavond. “Die club is voor de mensen die moeten werken overdag.”

De regels van mahjong variëren nogal, maar vooral de moderne Chinese en Japanse varianten zijn enorm in opmars. Hongkongmahjong, riichi-mahjong en ‘Chinees officieel’ … hoe je het ook speelt, wie eraan begint raakt niet uitgespeeld. “Het is boeiend, houdt de geest schoon, en het is hartstikke leuk voor je contacten”, vertelt Elly wanneer de dames de muur opbouwen voor het vierde potje van die middag.

In de buurt

“Wel jammer dat je Herbert net bent misgelopen”, zegt Annie tegen de verslaggeefster van HetGooiseLeven. “Onze eigen Anton Heyboer… Hij moest naar zijn vrouwtje. Die ligt in de Stichtse Hof.” De meesten van de vrijdagmiddagclub kennen elkaar uit de buurt. “Maar zij niet, hoor”, zegt Marjo wijzend naar Annie. “Zij is een infiltrant! Ze komt uit een andere wijk, maar ‘Toos’ wil het daar net zo gezellig maken als hier in buurt. Nou, meiden. Kom, we gaan weer beginnen. Hè, heb jij je advocaatje nóg niet op?”

Wie op zolder of in de kast nog een mahjongspel heeft liggen en dat niet meer gebruikt, kan de mahjongers van de De Palmpit daar heel blij mee maken. Zelf aan de mahjong? Kom dan maandagavond om half acht naar de maandagclub in wijkontmoetingscentrum De Palmpit aan de Koekoeklaan. Meedoen kost 25 euro per jaar. De vrijdagmiddagclub is gratis. Meer weten? Bel Annalau Mantz op 698 23 92 of kijk op
www.de­palmpitbussum. nl.

De Weekkrant met het Zenderstreeknieuws uit IJsselstein en Lopik van 2 december 2009 is getuige als de oudste mahjongspeler van Nederland wordt gehuldigd door Jelte Rep, schrijver van Het Nieuw Mahjong Boek. Het verslag en de foto zijn van Lysette Verwegen.

Oudste mahjongspeler (90): “Ik wilde naast zwemmen nog iets anders doen.”

IJSSELSTEIN – Mahjong: het oud-Chinese spel met de prachtige stenen en rijke symboliek. Het spel van de duizend wonderen en ontelbare mogelijkheden, dat inzicht en geluk combineert en de geest scherp houdt. Wie het speelt raakt verslaafd, net als Eline Lo-A-Njoe (90). Ze is de oudste Nederlandse speler.

Eline Lo speelt niet het langst mahjong, want ze begon pas op haar 80e. Fanatiek is ze wel: ze speelt twee halve dagen per week bij Mahjongclub De Oase en nog een avondje bij eenvriendin. Reden voor schrijver Jelte Rep van het Groot Mahjongboek om haar in het zonnetje te zetten. Rep speelt zelf al bijna 30 jaar. In zijn nieuwste mahjongboek beschrijft hij het spel, geschiedenis en spelregels en ging hij op zoek naar bijzondere spelers. “Eline is de oudste speler, de jongste is 6 jaar.”

De vrouwelijke spelers van het spel zijn in de meerderheid. “Er zijn 500 leden bij de Mahjongbond aangesloten; een tiental clubs in Nederland. Mahjongclub De Oase is een van de weinige clubs die overdag actief is.”

Mahjong wordt vooral in de huiskamer gespeeld. “Soms op een vaste avond, net zoiets als bridge, alleen mahjong is ieder voor zich, dus geen ruzie met de partner”, lacht Rep.

Eline Lo zal geen ruzie krijgen met haar echtgenoot waarmee ze bijna 65 jaar getrouwd is. “Hij heeft zijn eigen hobby’s en ik wilde naast het zwemmen iets anders. Zo begon ik met mahjong.”