In Babcock’s eerste druk
draaien de winden
in de verkeerde richting
In 1923 introduceerde de Amerikaan Joseph Babcock ook in Nederland het mahjongspel. Om de Nederlanders aan het spelen te zetten, liet hij zijn spelregels in het Nederlands vertalen. Maar die bevatten een storende fout op: de winden draaiden verkeerd.
Omslag van de eerste Nederlandse druk van Babcock’s ‘Spelregels voor Mah-Jongg’, uit januari 1923.
“‘MAH-JONGG’ (of in het Nederlandsch ‘Musschen’) wordt in China reeds sinds de dagen van Confucius gespeeld”. Met deze onwaarheid begint J. P. Babcock zijn rode boekje. Of het een opzettelijke fout is of dat Babcock niet beter wist, laten we beleefdheidshalve in het midden. Maar door het spel te wikkelen in een waas van eeuwenoude traditie, maakte Babcock’s Sales Co mahjong nog aantrekkelijker voor zijn kopers.
“Men zegt”, zo vervolgt Babcock, ‘dat het zijn oorsprong gevonden heeft in Canton of Ningpo. Men heeft dit evenwel niet zeker vast kunnen stellen, doch het spel wordt thans over geheel China gespeeld.”
Op de binnenzijde van de omslag staat vermeld: Copyright door J.P. Babcock. Alle rechten voorbehouden, eveneens alle vertalingsrechten in welke taal ook. Eerste Nederlandse Druk Januari 1923. Geautoriseerde Nederlandsche Vertaling.
Op pagina 3 raakt Babcock in de war met de winden. Hij schrijft: “De rij waar de ‘Gever’ zit is altijd ‘Oost’, en de muur daartegenover ‘West’, aan de rechterkant van ‘Oost’ is ‘Noord’ en aan zijn linkerkant ‘Zuid’. Dom, dom, dom. Rechts van Oost zit Zuid en links Noord.
Pagina 3 met handmatige correctie van Babcock’s fouten.
Het is een pijnlijke en ongelukkige fout. Niemand in Nederland kent de spelregels van het nieuwe spel en de eerste enthousiastelingen dreigen het meteen verkeerd te leren! Wat te doen? Het boekje terugnemen en vervangen door een verbeterde versie? Dat kost geld en Babcock wil alleen maar geld verdienen. Dus in plaats van een heel boekje te herdrukken, laat hij de bijgevoegde Punten-Tabel herdrukken.
‘Verbetering’, meldt de Punten-Tabel. Zuid zit rechts van Oost, “niet links zooals abusievelijk in het boekje is aangegeven”. Noord zit links van Oost.
Het wordt verder aan de lezer overgelaten om de fouten in het boekje met de hand te corrigeren.
Op pagina 3 zijn in de regel boven de afbeelding van de muur de correcties aangebracht door de onbekende bezitter van deze eerste druk.
Overigens zien de rode en de groene draakstenen er heel anders uit dan gebruikelijk. Het Mahjongmuseum heeft nog nooit mahjongstenen met dergelijke afbeeldingen gezien, ook niet bij de spellen, die Babcock in 1924 op de markt bracht.
Het boekje wordt er niet mooier op met die handmatige correcties. Dit zijn de pagina’s 4 en 5.
Pagina 6 en 7.
Pagina 8 en 9, gescheiden door twee roestige nietjes.
Op pagina 11 komt de puntentelling ter sprake.
Op pagina 13 begint Babcock met enkele rekenvoorbeelden. In het eerste voorbeeld worden 22 punten gescoord: 20 voor mahjong en 2 voor een open pung van kringen-3.
Babcock spreekt van een “winnende hand” en introduceert daarmee een lelijk Amerikanisme, dat tot op heden is blijven voort bestaan. Correct Nederlands is een ‘winnend spel’. De term ‘hand’ is waarschijnlijk afkomstig van het bridge. Bridgers houden hun kaarten in de hand, mahjongers leggen hun stenen op tafel. Toch spreken veel mahjongers over een ‘verborgen hand’ en zelfs over een ‘dode hand’. Allemaal de schuld van Mr. Babcock.
Pagina’s 14 en 15.
Pagina 16.
De achterkant van het boekje met het logo en het gedeponeerd handelsmerk van The Continental Mah-Jongg Sales Co, Prins Hendrikkade 149, Telefoon C 3016, Amsterdam.
